Jeodezi, gök cisimlerinden biri olan dünyanın tümünü ya da bir parçasını şekil yönünden belirlemeyi amaç edinen bir bilimdir. Bu şeklin belirlenmesi, yani bir koordinatlar sisteminde ifade edilebilmesi için, dünyanın fiziksel yüzünde seçilecek, amaca uygun noktalarda amaca uygun bilgiler elde edilmelidir. Jeodezide amaca ulaşabilmek için astronomik gözlemler yapmak zorunluluğu vardır. Jeodezik amaçlarla yapılan astronomik gözlemler ve bu gözlemlerden gerekli bilgileri çıkarmak için yapılan hesaplamalar genellikle “Jeodezik Astronomi” adı altında özel bir bilim dalı olarak incelenebilir.
Jeodezik astronominin temelde iki ana konusu vardır
1- Gök cisimlerine rasat yaparak, yeryüzü noktalarının koordinatlarını hesaplamak,
2- Gök cisimlerine rasat yaparak yeryüzündeki iki noktaya göre astronomik açıklığı hesaplamak
Gök cisimlerine rasat yaparak enlem, boylam ve azimutun astronomik yolla tayin edilmesinin amacı, yıldızlara yapılan gözlemler aracılığı ile uzayda değişmez (sabit) noktalar belirtmek ve bu noktalardan yararlanarak, gözlem yerinin tanımını yapabilmek için, yerin dönme ekseni ve gözlem yerindeki çekül doğrultusuna göre kesinlikle tanımlanabilen doğrultular bulmaktır.
Jeodezik astronomi, tecrübeye dayanan bir bilim olmaktan ziyade bir gözlem bilimidir. Yani bilim olduğu kadar sanattır da diyebiliriz. Zira bilimlerin bu dalı, ölçü aletlerinin kullanılması, yöntemlerin geliştirilmesi ve ölçülerin değerlendirilmesi ile uğraşır.
Çözümlerinde jeodezik astronomi ile belirlenen coğrafi enlem, boylam ve azimutun gerekli
olduğu jeodezik problemler genel olarak :
olduğu jeodezik problemler genel olarak :
(i) Astro - jeodezik yöntemle yerin biçiminin belirlenmesi,
a- Yer elipsoidinin yada yeryüzü ile en iyi uyuşan elipsoidin boyutlarının belirlenmesi
b- Astro - jeodezik çekül sapmaları yardımı ile jeoid profilinin belirlenmesi
(ii) İki boyutlu jeodezik ağların yerleştirilmesi ve yönetilmesi
(iii) Trigonometrik yükseklik ağlarının hesaplaması
(iv) Üç boyutlu jeodezik ağların teşkili
(v) Kutup noktasının hareketi ile yerin dönme hızının belirlenmesi
(vi) Geniş alanları kapsayan topoğrafik yada fotogrametrik alımlarda sabit yada pas noktalarının belirlenmesidir.
